کد مطلب:31827 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:525

یكی از جلوه های بسیار بارز تقوا، دل نسپردن به این دنیای فانی و فریبنده است. از این رو در ادامه سفارش به تقوا می فرماید:

و ان لا تبغیا الدنیاو ان بغتكما و لا تاسفا علی شی ء منها زوی عنكما.

به شما سفارش می كنم كه دنیا را طلب نكنید هر چند كه دنیا به دنبال شما بیاید. و بر چیزی از این دنیای گذرا، كه از شما كناره جسته است، افسوس مخورید.

به همان فراوانی و كثرتی كه آن بزرگوار درباره ی تقوا سخن گفته است، درباره دل نبستن به دنیا بیانات بسیار روشنگر و هشدار دهنده ای دارد:

به بزرگی و فخر ظاهری این دنیا رغبتی نداشته باشید و به وسیله زینت و نعمت آن فریفته نشوید و از سختی ها زیانهایش بی تابی نكنید، چرا كه عزت و فخر این دنیا تمام شدنی است و زینت و نعمت

[صفحه 43]

آن نابود گشتنی است و سختی و زیانش پایان پذیر است. هر مدت و دورانی در این دنیا سرآمدی دارد و هر زنده ای، مردنی...[1].

هان ای مردم! به هوش باشید كه دنیا خانه ای است كه باید از آن گذشت و آخرت است كه خانه ماندن است. پس، از این دنیای گذرا برای آنجا كه محل قرار و آرامش است توشه برگیرید. نزد خداوندی كه اسرار شما را می داند پرده دری نكنید. دل ازدنیا بركنید پیش از آنكه چسم شما از آن خارج شود. شما را در دنیا می آزمایند در حالی كه شما را برای آخرت آفریده اند.

آنگاه كه كسی می میرد، مردم می گویند:- مال و ثروت از خود- چه به جا نهاد، و فرشتگان گویند:- از اعمال نیك و صالح- چه پیش فرستاد. پدر آمرزیده ها! قسمتی از اموال خویش را پیش فرستید كه به سود شما خواهد بود، و همه را در این دنیا نگذارید كه گریبانگیرتان می شود.[2].

آن حضرت در بیانی كاملا گویا در تفسیر زهد- كه همان دل بریدن از دنیاست- با بهره گیری از آیه شریفه قرآن، سخنی زیبا فرموده است كه در حقیقت توضیح و تبیین دیگری است بر همان جمله نخست كه در وصیت خویش آورده است.

تمامی معنای زهد در این دو كلمه قرآن فراهم آمده است كه می فرماید:

لكیلا تاسوا علی ما فاتكم و لا تفرحوا بما آتاكم.[3].

تا اینكه بر آنچه از دست می دهید دریغ مخورید و به آنچه كه به دست می آورید شادمان نگردید.

آری آن كس كه بر گذشته افسوس نخورد و بر آینده دل نبست و از آن شادمان نگشت هر دو سوی پارسایی را پاس داشته است.[4].

[صفحه 45]

صفحه 43، 45.

1. فلا تنافسوا فی عز الدنیا و فخرها، و لا تعجبوا بزینتها و نعیمها، و لاتجزعوا من ضرائها و بوسها، فان عزها و فخرها الی انقطاع، و ان زینتها و نعیمها الی زوال، و ضراءها و بوسها الی نفاد، و كل مده الی انتها، و كل حی الی فناء. (نهج البلاغه نسخه ی صبحی صالح خطبه 96).
2. ایها الناس! انما الدنیا دار مجاز و الاخره دار قرار. فخذوا من ممركم لمقركم، و لا تهتكوا استاركم عند من یعلم اسراركم. و اخرجوا من الدنیا قلوبكم من قبل ان تخرج منها ابدانكم. ففیها اختبرتم، و لغیرها خلقتم.
   

   ان المرء اذا هلك قال الناس: ما ترك؟ و قالت الملائكه: ما قدم؟
   

   لله آباوكم! فقدموا بعضا، یكن لكم، و لا تخلفوا كلا، فیكون علیكم! (نهج البلاغه نسخه ی فیض الاسلام خطبه 194).

3. سوره ی حدید، آیه ی 23.
4. الزهد كله بین كلمتین من القرآن: قال الله سبحانه: لكیلا تاسوا علی مافاتكم و لا تفرحوا بما آتاكم، و من لم یاس علی الماضی، و لم یفرح بالاتی، فقد اخذ الزهد بطرفیه. (نهج البلاغه نسخه ی صبحی صالح حكمت 439).